Zaha Hadid

" เมื่อ กล่าวถึงสถาปนิกหรือวิศวกรรม คนส่วนใหญ่มักจะไมนึกถึงสถาปนิกที่เป็นผู้หญิง เพราะส่วนใหญ่แล้วนี่คืองานของบุรษมากกว่าสตรี น้อยคนนักจะรู้และทราบว่าภายในอาชีพที่เปรียบเสมือนโลกของผู้ชายอย่างงานทางด้านสถาปัตยกรรมหรืองานออกแบบยังมีสถาปนิกหญิงที่เก่งกาจ อัดแน่นไปด้วยความสามารถ และมีมุมมองที่แปลกแตกต่างจากผู้ชายในสายงานเดียวกัน งานของเธอผู้นี้มีเอกลักษณ์ที่เป็นลักษณะเด่นเฉพาะ โดยเฉพราะงานในรูปแบบของ Deconstructive ซึ่งทุกคนในวงการยกย่องให้เธอเป็นเจ้าแม่แห่งสถาปัตยกรรมทางด้านนี้เลยทีเดียว คุณอาจจะอยากรู้จักเธอมากขึ้นหากรู้ว่า เธอเป็นสถาปนิกหญิงคนแรกในรอบ 25 ปีของการแจกรางวัล Pritzker Architecture Prize หรือที่เรียกกันในหมู่สถาปนิกว่า Pritzker Prize และเธอยังเป็นสถาปนิกที่มีอายุน้อยที่สุดตอนที่ได้รับรางวัลอันทรงเกียรตินี้ หลายคนอาจจะนึกออกแล้วว่าเรากำลังจะพูดถึงสถาปนิกหญิงที่ทุกเวทีการประกวดงานสถาปัตยกรรมทั่วโลกรู้จักกันดีในนาม Zaha Hadid "


ซาฮา ฮาดิด (Zaha Hadid) เกิดเมื่อวัน 31 ตุลาคม ค.ศ. 1950 ณ กรุงแบกแดด ประเทศอิรัก หลักจบการศึกษาระดับอุดมศึกษาในปี 1972 เธอเลือกศึกษาต่อทางด้านสถาปัตยกรรมศาสตร์ที่ Architectural Association (AA) ณ กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ จนเมื่อถึงปี 1977 ซึ่งเป็นปีสุดท้ายของเธอทางสถาบันได้จัดให้มีการประกวดผลงานของนักศึกษาปีสุดท้าย และผลงานที่เธอออกแบบก็ได้รับคัดเลือกให้ได้รับรางวัล Diploma Prize หลักจากก้าวพ้นรั้วของมหาวิทยาลัย ซาฮาก็ได้ถูกดึงตัวเข้าไปเป็นหุ้นส่วนหนึ่งของ Office for Metropolitan Architecture (OMA) ที่ก่อตั้งโดย Rem Koolhaas และ Elia Zenghelis

นอกจากงานประจำที่เธอต้องทำให้สำนักงานออกแบบแล้ว เธอยังเป็นอาจารย์สอนในคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ที่ Architecture Association ที่เธอจบออกมาร่วมกับ Rem และ Elia อีกด้วย นอกจากนี้เธอยังถูกเชิญไปเป็นอาจารย์สอนตามมหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงอีกหลายแห่งจนนับไม่ถ้วน

สำหรับซาฮางานออกแบบทางสถาปัตย์ถือเป็นการทดลองทางวิทยาศาสตร์ ซึ่งเธอนั้นมักจะออกแบบสถาปัตยกรรมที่ก้าวข้ามขอบเขต และข้อจำกัดของงานออกแบบเดิมๆ ที่มีอยู่ โดยการศึกษาและค้นคว้าจากงานการประกวดออกแบบอาคารหรือสิ่งก่อสร้างต่างๆ ที่เธอได้ลงแข่งขัน ซึ่งจุดเด่นที่งานของเธอนั้นได้รับการกล่าวขวัญ และเป็นที่ยอมรับก็คือการที่เธอเป็นผู้นำในการนำรูปทรงทางด้านเรขาคณิตมาใช้ในงานสถาปัตยกรรมและการใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่มาใช้ในงานออกแบบจเกิดเป็สไตล์ที่เรียกว่า Deconstructivism ที่เน้นความแปลกประหลาดผิดเพี้ยนของรูปทรงที่บิดเบี้ยว ทำให้ผู้พบเห็นเกิดความรู้สึกถึงความไม่มั่นคงของโครงสร้างอาคารและเกิดความรู้สึกของอาคารที่มีพลังเคลื่อนไหวได้ (dynamic) จนเกิดเป็นสถาปัตยกรรมสไตล์โมเดิร์นที่มีรูปทรงดูเคลื่อนไหวและเป็นเอกลักษณ์ของตนเอง

ผลงานส่วนใหญ่ของฮาดิด เป็นการสร้างแนวความคิดที่หวือหวา เช่น

Rosenthal Center for Contemporary Art

คือผลงานที่ซาฮารับหน้าที่ออกแบบเพื่อปรับปรุงตัวอาคารหลังเดิมที่สร้าง และเปิดใช้งานมานานกว่า 60 ปี โดยเปิดบริการมาตั้งแต่ปี 1939 ให้มีความทันสมัยมากขึ้น พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ถือได้ว่าเป็นสถาบันแห่งแรกของอเมริกาที่ถูกใช้เป็นสถานที่จัดแสดงนิทรรศการและงานศิลปะร่วมสมัย
อาคารมีทั้งหมด 6 ชั้น บนเนื้อที่ 87,000 ตารางเมตร ซาฮาคำนึงถึงความสะดวกสบายของผู้คนที่ได้เดินทางมาเยี่ยมชมงานศิลปะและนิทรรศการภายในพิพิธภัณฑ์เป็นหลักจึงได้มีการจัดระบบที่อำนวยความสะดวกที่เรียกกันว่า Unban Carpet ขึ้น การออกแบบภายในไม่ว่าจะเป็นห้องโถงกลาง ทางเข้า และห้องโชว์งานศิลปะที่เชื่อมต่อระหว่างชั้นด้วยทางลาดต่อเนื่องกัน ซึ่งจุดสิ้นสุดของทางเดินดังกล่าวจะนำผู้เข้าชมสู่ส่วนที่เป็นพื้นที่จัดแสดงงานในแต่ละชั้น ผนังมีการออกแบบรูปแบบ Deconstructivism เพื่อเพิ่มความรู้สึกทันสมัยและดูมีความเคลื่อนไหวภายในตัวอาคารให้เกิดกับผู้เข้าชมผลงานในพิพิธภัณฑ์

เนื้อที่ภายในได้รับการปรับปรุงและขยายพื้นทีเป็นส่วนแสดงงานศิลปะถึง 17,000 ตารางเมตร เนื้อที่สำหรับจัดงานนิทรรศการ การจัดแสดงงานศิลปะเนื่องในโอกาสพิเศษ ส่วนจัดแสดงมหรสพหรือสันทนาการต่างๆ ขนาด 150 ที่นั่งนอกจากนั้นยังได้มีการจัดปรับปรุงพื้นที่ในส่วนต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น ส่วนเพื่อการศึกษา ห้องทำงานของเจ้าหน้าที่ พิพิธภัณฑ์ คอฟฟี่ช็อป ลานอเนกประสงค์ ร้านหนังสือ และห้องที่จะใช้เก็บผลงานศิลปะ



บริเวณภายนอกของตัวอาคาร ซาฮาได้รับแนวความคิดมาจากตัวต่อหรือ จิ๊กซอว์ โดยเธอทำการตกแต่งผนังด้านนอกอาคารที่ควรมีลักษณะเรียบเป็นเนื้อเดียวกันด้วยการแบ่งตัวอาคารออกเป็นส่วนๆ และทำการจัดวางผนังแต่ละส่วนให้มีความเหลื่อมล้ำกันและใช้กระจกเป็นตัวช่วยเสริมเพื่อเพิ่มมิติ ถือเป็นการเพิ่มลูกเล่นให้กับอาคาร เพื่อให้เกิดความแตกต่างและดูทันสมัยกว่าอาคารอื่นๆ ที่อยู่รอบข้าง ด้วยคุณสมบัติที่ตอบโจรย์ให้กับการใช้งานและความแตกต่างที่ทำให้ Rosenthal Center for Contemporary Art ได้รับรางวัล American Architecture Awards ประจำปี 2005 ไปครอง สามารถเฉือนเอาชนะคู่แข่งไปอย่างขาดลอย

Zaha Hadid ArchitectsBergisel Ski Jump 2002 Bergisel Mountain, Austria

ผลงานการออกแบบของเธอชิ้นนี้ ได้รับการคัดเลือกจากคณะกรรมการจัดการประกวดการออกแบบเพื่อสร้างหอโดดสกีแห่งใหม่แทนของเก่าที่มีอยู่บนภูเขา Bergisel ในเมือง Innsbruck ประเทศออสเตรีย ด้วยขนาดความสูง 90 เมตร และความยาวจากจุดปล่อยตัวนักกีฬาจนถึงสุดปลายสไลด์มีความยาว 50 เมตร ทำให้หอคอยแห่งนี้เป็นเหมือนจุดดึงดูดนักท่องเที่ยวแห่งใหม่ ของเมืองทันทีที่มันสร้างเสร็จ อาคารประกอบไปด้วยลิฟต์ 2 ตัว ที่นำนักท่องเที่ยวและนักกีฬาขึ้นไปสู่หอคอยด้านบนที่ได้ถูกออกแบบให้เป็นร้านค๊อฟฟี่ช็อป ซึ่งสามารถมองเห็นทิวทัศน์และความสวยงามของทิวเขาในลักษณะพาโนรามา ตัวอาคารเป็นส่วนผสมระหว่างหอคอยและสะพานที่เน้นรูปแบบของการลื่นไหล โดยผสานรูปแบบเข้ากับสภาพภูมิประเทศที่เป็นหุบเขา

ที่มา: BIRD EYE VIEW magazine